Đang học năm thứ nhất ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM chị nghỉ ngang để theo niềm đam mê sân khấu, dù ngày ấy xã hội cũng chưa thiện cảm nhiều với nghề xướng ca và mặc cho gia đình ngăn cản chị vẫn quyết chí "một nghề cho chín".

Để rồi sau bao năm lăn lộn trong nghề từ ca cải lương, diễn kịch nói thì cuối cùng chị lại được khán giả nhắc nhớ đến một Linh Huyền viết kịch bản tuồng cổ với "Bà chúa thơ Nôm”, "Sương Nguyệt Ánh”, "Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm”… Mới nhất, chị thử sức với kịch bản chương trình Hồn Việt (The soul of Viet) dành cho du khách quốc tế tại TP HCM, được nhiều người ủng hộ và đánh giá cao.

Sinh ra trong gia đình nghèo ở quận 4, mê cải lương từ nhỏ nhưng nhà không có tivi, không có radio, chị thường sang nhà hàng xóm nghe nhờ mỗi cuối tuần những vở cải lương nổi tiếng một thời. Thời ấy, từ một Thanh Nga uy nghiêm lẫm liệt trong “Tiếng trống Mê Linh” hay những vở cải lương mang giá trị lịch sử, xã hội đã hằn sâu trong ký ức cô bé Linh Huyền.

Để rồi, dù mẹ chị than rằng: “Cơm vẫn chưa đủ ăn thì hát với ca làm gì” thì chị vẫn nhất quyết đi học cải lương. May thay, có một chú xích lô tốt bụng gần nhà thấy chị ca hay và mê cải lương nên nói mẹ chị để đưa Linh Huyền gửi cho học thầy Út Trong. Lúc đó chị mới 11 tuổi mà cải lương đã ngấm từ trong huyết quản.

Nghệ sĩ Linh Huyền (phải) trong vở \"Bà chúa thơ Nôm\"

Vừa học chữ vừa ca, nhất là 3 tháng hè chị dồn tâm sức cho việc học ca. Năm 1989, khi đang học năm nhất ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM thì chị đã đoạt được Huy chương Bạc giọng ca Cải lương Toàn quốc năm 1989, sau đó đạt giải A cuộc thi Tiếng hát ru của Câu lạc bộ Quê hương. Vì mê ca hát quá nên chị đi diễn nhiều và cúp học thường xuyên, cô giáo chủ nhiệm chị khuyên: “Em nên chọn một nghề cho cuộc đời “nhất nghệ tinh nhất thân vinh” chứ đừng phí sức giữa nhiều nghề như thế sẽ khó đi đến thành công”. Và giảng đường đại học không đủ hấp lực để níu chân chị bằng ánh đèn sân khấu cải lương; tấm màn nhung có sức mạnh vô hình mà chị không cưỡng lại được. Do đó, dù gia đình hết sức can ngăn thì chị cũng quyết bỏ học mà theo nghiệp xướng ca.

Từ năm 1991 đến 1995 chị liên tục gặt hái thành công nhưng dường như số chị chưa có duyên để lại dấu ấn trong nghề. Năm 1997, đạo diễn Hoa Hạ mời chị tham gia vở kịch “Đèn lồng đỏ cao cao” cũng được dư luận đánh giá tốt nhưng cũng chưa là điểm sáng trong sự nghiệp của chị. Cuối năm 1999, chị chuyển qua hài kịch.

Trải qua nhiều năm lăn lộn trên sân khấu từ cải lương, chính kịch, hài kịch… Linh Huyền vẫn là một chấm nhỏ trong nhiều nghệ sĩ tên tuổi lúc bấy giờ.

Chị không nản chí, vẫn tiếp tục dấn thân vào nghệ thuật, năm 2001 chị có ý tưởng manh nha viết kịch bản tuồng, sau một thời gian tìm thầy mà chưa ra, chị quyết chí tự học viết kịch bản và đã có những thành công nhất định. Những vở chị viết và dàn dựng thường rất nặng ký, vì toàn là vở lịch sử như "Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm”, "Nữ sĩ Sương Nguyệt Anh”, "Bà chúa thơ Nôm”… trong đó, "Bà chúa thơ Nôm” là vở chị tâm đắc nhất và cũng nhận được lời khen từ phía chuyên môn và khán giả.

Dù rằng những vở này đều do chị viết kịch bản, đầu tư công phu và dàn dựng nhưng tất cả đều không đủ trang trải cho đêm diễn về doanh thu trong tình hình cải lương đã qua thời hoàng kim. Chị muốn thông qua những vở xưa để tiếp tục giữ lửa cải lương, để tiếp tục sứ mệnh của sân khấu truyền thống đối với văn hóa dân tộc. Và mong muốn làm cho cải lương sống lại cũng là cách chị tri ân thầy Út Trong, người thầy của gần 90% nghệ sĩ cải lương ở nước ta. Người thầy mà chị luôn kính trọng từ những buổi dạy đầu tiên của thầy cũng như đến sau này, cả bài học làm nghề – làm người chị luôn khắc cốt ghi tâm. Chị muốn mình như một cánh én sẽ góp thêm một phần cùng nhiều cánh én khác trong làng nghệ thuật sân khấu cải lương làm cho cải lương nước nhà thực sự sống lại.

Giới trong nghề và cả khán giả nhiều người đặt câu hỏi, tại sao Linh Huyền liều lĩnh thế, khi vở Bà chúa thơ Nôm lỗ hơn 250 triệu đồng, vở Trần Quốc Toản – mỗi suất diễn ở rạp Kim Châu – TP HCM lỗ 20 triệu đồng… Chị cười vui, biết làm sao được khi đã lỡ đam mê và may mắn là chị có người chồng luôn hậu thuẫn và chia sẻ với chị kinh phí để tiếp tục dấn thân và thiêu cháy hết mình cho nghệ thuật.

Chồng chị – anh Richard là một họa sĩ người Italia, từng sinh sống ở Việt Nam từ nhỏ đến 14 tuổi thì hồi hương, đã cảm và hiểu phần nào văn hóa, lịch sử Việt Nam. Là một họa sĩ trừu tượng, có tranh trưng bày ở nhiều phòng tranh lớn trên thế giới, đến hơn 50 tuổi anh quay lại Việt Nam và gặp Linh Huyền. Hai người như có duyên nợ kiếp trước, một người dang dở đường hôn nhân và một người thích phiêu lưu không muốn bị ràng buột bởi mái ấm gia đình, thế mà họ lại gặp nhau ở sự đồng điệu trong tâm hồn, nhất là sự đồng điệu trong nghệ thuật. Tiền bán tranh anh “hùn vốn” để vợ theo đuổi ước nguyện cuộc đời, làm cho sân khấu sáng đèn thường xuyên. Chị luôn cảm ơn người bạn đời chân thành, sâu sắc như anh: “Nếu không có anh thì ý tưởng mình khó thăng hoa như vậy. Anh là từ điển sống văn hóa mà tôi may mắn gặp trong cuộc đời. Anh hiểu rất nhiều về âm nhạc, văn hóa, mỹ thuật, lịch sử Việt Nam. Có thể nói tôi và anh là tổng thể và chi tiết gặp nhau, chủ thể và khách thể gặp nhau để cùng nhau thăng hoa và cho ra đời các tác phẩm”.

Có lẽ hai anh chị cùng tâm điểm khi sau 3 năm ấp ủ thì chương trình Hồn Việt (The soul of Viet) ra đời. Giờ đây, mỗi tháng Hồn Việt sáng đèn ở Nhà hát Lớn TP HCM hai đêm (ngày 15 và 23). Khán giả gần 90% là khách du lịch nước ngoài nhưng chương trình đang còn trong giai đoạn đầu nên chưa được nhiều người biết đến, khán phòng vẫn còn ghế trống, đó là điều làm cho Linh Huyền và Ban Tổ chức luôn trăn trở.

Sáu mươi phút cho mỗi suất diễn của Hồn Việt là món ăn tinh thần giá trị cho du khách quốc tế trong bối cảnh hoạt động du lịch ở TP HCM còn thiếu nhiều sản phẩm du lịch, nhất là sản phẩm văn hóa, nghệ thuật truyền thống, lịch sử. Những hoạt cảnh, tiết tấu, trang phục, âm nhạc trong Hồn Việt đã phần nào lưu lại ký ức mỗi khán giả nước ngoài trong hành trình đến Việt Nam.

Với tâm huyết làm cho cải lương sống lại, làm cho nghệ thuật dân tộc vươn xa hơn, ước mơ có vẻ vượt quá sức một Linh Huyền đã qua tuổi tứ tuần với thân hình nhỏ bé nhưng đôi mắt thì sáng trong và tràn đầy niềm tin là sân khấu nghệ thuật truyền thống Việt Nam sẽ có cơ hội sáng đèn nhiều hơn.

Sources: petrotimes